Bernd Ensing benoemd tot hoogleraar Artificial Intelligence for Chemistry
19 augustus 2025
Kunstmatige intelligentie (AI) en machine learning (ML) zijn inmiddels in ontwikkeling voor alle deelgebieden van de chemie. Met name de combinatie van machine learning met moleculaire modellering biedt daarbij interessante mogelijkheden. Generatieve machine learning maakt het mogelijk de ‘chemische ruimte’ effectief te verkennen en nieuwe verbindingen te vinden – bijvoorbeeld met potentie voor gebruik als medicijn, katalysator of biologisch afbreekbare plastic.
Onderzoek op het gebied van Artificial Intelligence for Chemistry is hierbij van cruciaal belang. Verbeterde, nauwkeurige modellen voor AI-gedreven ontwerp van moleculen en materialen maken het mogelijk om chemische oplossingen te ontwikkelen voor actuele maatschappelijke uitdagingen. Denk bijvoorbeeld aan materialen voor het afvangen van CO2, om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Of nieuwe materialen die een circulaire economie mogelijk maken. Een ander gebied is het vinden van nieuwe geneesmiddelen, zoals antibiotica.
Nieuwe moleculen met gewenste eigenschappen
In zijn onderzoek richt Ensing zich bijvoorbeeld op neurale netwerken, getraind op quantumchemische data, om de kloof tussen computersimulaties en experimenten te overbruggen. Het uiteindelijke doel is om van de geïdentificeerde moleculen specifieke eigenschappen te voorspellen die relevant zijn voor hun synthese, bijvoorbeeld hun reactiviteit in een bepaalde chemische conversie. Dit hangt nauw samen met de ontwikkeling van nieuwe syntheseroutes en van chemicaliën die zijn te beschouwen als “safe and sustainable by design”.
In zijn onderwijs zal Ensing een bijdrage leveren aan bachelor- en masteropleidingen, op het gebied van moleculaire modellering, fysische chemie en machine learning voor chemie. De uitdaging hierbij is om de nieuwe ontwikkelingen in het snel evoluerende gebied van machine learning te volgen, waarbij Ensing zich zowel richt op wetenschappelijke als op maatschappelijke aspecten.
Versnellen van ontwikkeling in universiteit en bedrijfsleven
Ensing leidt sinds 2019 het AI4Science Lab van de faculteit FNWI bij de UvA. Het geldt als een van de eerste initiatieven op het gebied van machine learning met als doel wetenschappelijke ontdekkingen te versnellen op uiteenlopende gebieden als de natuurkunde, astrofysica, ecologie, biologie en scheikunde. Hij is een veelgevraagd academicus en heeft goede contacten met de Nederlandse onderzoekswereld, met name op het gebied van ‘AI for Science’, multi-schaal modellering van moleculaire processen en het ontwerp van (katalytische) materialen.
Ook de chemische en farmaceutische industrie heeft veel belangstelling voor het gebied van Artificial Intelligence for Chemistry. Als hoogleraar zal Ensing de samenwerking verder uitbouwen met AI-gerichte bedrijven zoals Microsoft Research, SCM en CuspAI, maar ook met traditionele chemische bedrijven, zoals DSM, Ketjen, Unilever en anderen. Samen met het Amsterdam Chemistry Network, COAST en AmsterdamAI blijft hij het ‘ChemAI’-symposium organiseren. De volgende editie van dit jaarlijkse netwerkevenement op het gebied van AI in de chemie vindt plaats op 21 november.
Bij zijn instituut, het Van 't Hoff Institute for Molecular Sciences, zet Ensing zijn leidende rol in AI-gedreven chemisch onderzoek voort, hetgeen de banden tussen de onderzoeksthema's van het instituut verder zal versterken. Hij werkt ook samenwerk met andere FNWI-instituten, met name het Informatics Institute (IvI), het Institute of Physics (IoP), het Swammerdam Institute for Life Science (SILS) en het Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics (IBED). Met zijn leerstoel zal hij ook bijdragen aan een aantal multidisciplinaire FNWI-programma's, zoals het AI4Science Laboratory, het Research Priority Area in AI for Sustainable Molecular and Materials (AI4SMM) en het technologieprogramma Molecule and Material Design (MMD).
Bernd Ensing spreekt op vrijdag 12 juni 2026 zijn inaugurele rede uit in de Aula van de UvA.